بررسی زبان‌شناختی قصاید بهار

بهار اولین کسی است که سبک‌شناسی را به­صورت مدوّن و علمی‌در زمینة نثر نوشت و برای آن تعاریف علمی آورد. هرچند عمرش مجال نداد که در زمینة نظم نیز تحقیقاتش را دنبال کند، اما یادداشت‌هایی پراکنده‌ داشت که بعدها جمع‌آوری شد. بهار در کتاب سبک‌شناسی به بخش زبانی بیش از دیگر مباحث پرداخته‌ است. نهضت بازگشت از قدما بیش از همه در زبان آن‌ها بود و آثار کهنگی بخوبی در شعر آنان نمایان بود. از ویژگی‌های عمدة قصاید بهار تتبع در زبان گذشته‌ است و از همه لحاظ محتوا خصوصاً در مسایل سیاسی و اجتماعی کاملاً هماهنگ با جزئیات جامعة روز است. در این مقاله‌ از سه دیدگاه زبان‌شناختی، قصاید بهار را بررسی نموده‌ایم گرچه در بسیاری از موارد مجبور شده‌ایم وارد حوزة پرپیچ و خم ادبیات فارسی شویم، این حوزه‌ها عبارت است از: 1ـ حوزة آواشناسی 2ـ حوزة ساخت‌واژی 3ـ حوزة نحوی در بخش آوایی به مختصات کلمات از قبیل تشدید، تخفیف، افزایش، کاهش و ابدال در واژه‌ها و موسیقی که در اثر هم‌نشینی لغات پدید می‌آید، پرداخته شده‌ است. در بخش ساخت‌واژی استعمال لغات کهن با معانی تازه و قدیمی و غیره آورده شده‌ است. مختصات نحوی به موضوع ساخت زبان‌ها درگذشته و کاربرد آن‌ها در شعر بهار و متمم‌ها و انواع «را» و غیره پرداخته‌ است.